Integral Fungsi Aljabar
29 April 2021

Secara umum integral dapat dibedakan menjadi dua, yaitu integral tak tentu dan integral tentu.
Integral tak tentu fungsi f(x) dinyatakan oleh :
dengan :
f(x) = integran/fungsi yang diintegralkan
F(X) = anti turunan dari f(x)
C = konstanta
∫adx=ax+C Contoh
1. ∫ 2 dx = 2x + C
2. ∫ 12 dx = 12x + C
Untuk f(x) = axn , n ≠ −1 maka :
∫axndx=an+1xn+1+C Contoh
1. ∫ 2x4 dx = ...
Jawab :
⇒ 24+1x4+1 + C
⇒ 25x5 + C
2. ∫ x-6 dx = ...
Jawab :
⇒ 1−6+1x-6+1 + C
⇒ −15x-5 + C
Untuk f(x) = (ax + b)n , n ≠ −1 maka :
⇒ 110(2x − 1)5 + C
2. ∫ (x + 1)-7 dx = ...
Jawab :
⇒ 11(−7+1)(x + 1)-7+1 + C
⇒ −16(x + 1)-6 + C
Untuk f(x) = 1x, maka :
∫1xdx=ln|x|+C
Untuk menentukan integral yang integrannya memuat bentuk akar atau pecahan, langkah awal yang harus dilakukan adalah mengubah terlebih dahulu integran tersebut ke bentuk eksponen (pangkat).
Berikut beberapa sifat akar dan pangkat yang sering digunakan :
1. ∫√xdx=
Jawab :
⇒∫x12dx
=112+1x12+1+C
=23x32+C
=23x√x+C
2. ∫1x2dx=
Jawab :
⇒∫x−2dx
=1−2+1x−2+1+C
=−x−1+C
=−1x+C
3. ∫x3√x2dx=
Jawab :
⇒∫x.x23dx
⇒∫x53dx
=153+1x53+1+C
=38x83+C
=383√x8+C atau
=38x23√x2+C
Contoh
∫ 3x4 dx = 3 ∫ x4 dx
∫ 3x4 dx = 3 . 15x5+C
∫ 3x4 dx = 35x5+C
Contoh
a. ∫ (3x7 − Ï€) dx = ...
Jawab :
= 37+1x7+1 − Ï€x + C
= 38x8 − Ï€x + C
b. ∫ (6x5 + 2x3 − x2) dx = ...
Jawab :
=65+1x5+1+23+1x3+1−12+1x2+1+C
=x6+12x4−13x3+C
c. ∫6x5−2x4+9x4dx=...
Jawab :
⇒∫(6x5x4−2x4x4+9x4)dx
⇒∫(6x−2+9x−4)dx
=61+1x1+1−2x+9−4+1x−4+1+C
=3x2−2x−3x−3+C
=3x2−2x−3x3+C
d. ∫(√x+2√x)dx=...
Jawab :
⇒∫(x12+2x−12)dx
=112+1x12+1+2−12+1x−12+1+C
=23x32+4x12+C
=23x√x+4√x+C
e. ∫(x√x−x√x)dx=...
Jawab :
⇒∫(x32−x12)dx
=25x52−23x32+C
=25x2√x−23x√x+C
f. ∫(√x+1√x)2dx=
Jawab :
⇒∫(x+2+1x)dx
=11+1x1+1+2x+ln|x|+C
=12x2+2x+ln|x|+C
g. ∫13√(3x+1)2dx
Jawab :
⇒∫(3x+1)−23dx
=13(−23+1)(3x+1)−23+1+C
=(3x+1)13+C
=3√3x+1+C
Contoh 2
Tentukan f(x) jika diketahui :
a. f '(x) = 2x + 2 ; f(0) = −1
Jawab :
f(x) = ∫ f '(x) dx
f(x) = ∫ (2x + 2) dx
f(x) = x2 + 2x + C
f(0) = −1
⇔ (0)2 + 2(0) + C = −1
⇔ C = −1
Jadi, f(x) = x2 + 2x − 1
b. f ''(x) = 12x − 2 ; f(0) = 2 dan f '(1) = 4
Jawab :
f '(x) = ∫ f ''(x) dx
f '(x) = ∫ (12x − 2) dx
f '(x) = 6x2 − 2x + C
f '(1) = 4
⇔ 6(1)2 − 2(1) + C = 4
⇔ C = 0
diperoleh : f '(x) = 6x2 − 2x
f(x) = ∫ f '(x) dx
f(x) = ∫ (6x2 − 2x) dx
f(x) = 2x3 − x2 + C
f(0) = 2
⇔ 2(0)3 − (0)2 + C = 2
⇔ C = 2
Jadi, f(x) = 2x3 − x2 + 2
Integral tak tentu fungsi f(x) dinyatakan oleh :
∫ f(x) dx = F(x) + C
dengan :
f(x) = integran/fungsi yang diintegralkan
F(X) = anti turunan dari f(x)
C = konstanta
Rumus-Rumus Dasar Integral
Untuk f(x) = a dengan a konstan, maka :∫adx=ax+C Contoh
1. ∫ 2 dx = 2x + C
2. ∫ 12 dx = 12x + C
Untuk f(x) = axn , n ≠ −1 maka :
∫axndx=an+1xn+1+C Contoh
1. ∫ 2x4 dx = ...
Jawab :
⇒ 24+1x4+1 + C
⇒ 25x5 + C
2. ∫ x-6 dx = ...
Jawab :
⇒ 1−6+1x-6+1 + C
⇒ −15x-5 + C
Untuk f(x) = (ax + b)n , n ≠ −1 maka :
∫(ax+b)ndx=1a(n+1)xn+1+C Contoh
1. ∫ (2x − 1) 4 dx = ... Jawab :
⇒ 12(4+1)(2x − 1)4+1 + C⇒ 110(2x − 1)5 + C
2. ∫ (x + 1)-7 dx = ...
Jawab :
⇒ 11(−7+1)(x + 1)-7+1 + C
⇒ −16(x + 1)-6 + C
Untuk f(x) = 1x, maka :
∫1xdx=ln|x|+C
Untuk menentukan integral yang integrannya memuat bentuk akar atau pecahan, langkah awal yang harus dilakukan adalah mengubah terlebih dahulu integran tersebut ke bentuk eksponen (pangkat).
Berikut beberapa sifat akar dan pangkat yang sering digunakan :
- xm.xn=xm+n
- xmxn=xm−n
- 1xn=x−n
- √x=x12
- x√x=x32
- n√xm=xmn
1. ∫√xdx=
Jawab :
⇒∫x12dx
=112+1x12+1+C
=23x32+C
=23x√x+C
2. ∫1x2dx=
Jawab :
⇒∫x−2dx
=1−2+1x−2+1+C
=−x−1+C
=−1x+C
3. ∫x3√x2dx=
Jawab :
⇒∫x.x23dx
⇒∫x53dx
=153+1x53+1+C
=38x83+C
=383√x8+C atau
=38x23√x2+C
Sifat-Sifat Integral
1. ∫ k f(x) dx = k ∫ f(x) dx (k = konstan)Contoh
∫ 3x4 dx = 3 ∫ x4 dx
∫ 3x4 dx = 3 . 15x5+C
∫ 3x4 dx = 35x5+C
2. ∫{f(x) ± g(x)} dx = ∫ f(x) dx ± ∫ g(x) dx
∫ (4x2 + 3x − 2) dx = ...
⇒ ∫ 4x2 dx + ∫ 3x dx − ∫ 2 dx
= 43x3+32x2−2x+C
Contoh-Contoh Latihan Soal Integral Fungsi Aljabar
Contoh 1
Tentukan integral berikut !
Tentukan integral berikut !
a. ∫ (3x7 − Ï€) dx = ...
Jawab :
= 37+1x7+1 − Ï€x + C
= 38x8 − Ï€x + C
b. ∫ (6x5 + 2x3 − x2) dx = ...
Jawab :
=65+1x5+1+23+1x3+1−12+1x2+1+C
=x6+12x4−13x3+C
c. ∫6x5−2x4+9x4dx=...
Jawab :
⇒∫(6x5x4−2x4x4+9x4)dx
⇒∫(6x−2+9x−4)dx
=61+1x1+1−2x+9−4+1x−4+1+C
=3x2−2x−3x−3+C
=3x2−2x−3x3+C
d. ∫(√x+2√x)dx=...
Jawab :
⇒∫(x12+2x−12)dx
=112+1x12+1+2−12+1x−12+1+C
=23x32+4x12+C
=23x√x+4√x+C
e. ∫(x√x−x√x)dx=...
Jawab :
⇒∫(x32−x12)dx
=25x52−23x32+C
=25x2√x−23x√x+C
f. ∫(√x+1√x)2dx=
Jawab :
⇒∫(x+2+1x)dx
=11+1x1+1+2x+ln|x|+C
=12x2+2x+ln|x|+C
g. ∫13√(3x+1)2dx
Jawab :
⇒∫(3x+1)−23dx
=13(−23+1)(3x+1)−23+1+C
=(3x+1)13+C
=3√3x+1+C
Contoh 2
Tentukan f(x) jika diketahui :
a. f '(x) = 2x + 2 ; f(0) = −1
Jawab :
f(x) = ∫ f '(x) dx
f(x) = ∫ (2x + 2) dx
f(x) = x2 + 2x + C
f(0) = −1
⇔ (0)2 + 2(0) + C = −1
⇔ C = −1
Jadi, f(x) = x2 + 2x − 1
b. f ''(x) = 12x − 2 ; f(0) = 2 dan f '(1) = 4
Jawab :
f '(x) = ∫ f ''(x) dx
f '(x) = ∫ (12x − 2) dx
f '(x) = 6x2 − 2x + C
f '(1) = 4
⇔ 6(1)2 − 2(1) + C = 4
⇔ C = 0
diperoleh : f '(x) = 6x2 − 2x
f(x) = ∫ f '(x) dx
f(x) = ∫ (6x2 − 2x) dx
f(x) = 2x3 − x2 + C
f(0) = 2
⇔ 2(0)3 − (0)2 + C = 2
⇔ C = 2
Jadi, f(x) = 2x3 − x2 + 2
sumber: https://smatika.blogspot.com/